DİVANYOLU

Konstantinos, 323’te imparator olduktan sonra Byzantion’u Roma’nın yeni merkezi yapmaya karar vermiş ve hemen harekete geçmişti, inşası yaklaşık altı yıl süren yeni başkentin resmî açılışı I I Mayıs330 tarihinde yapıldı ve bu muhteşem başlangıç günlerce süren eğlencelerle kutlandı. Konstantinopolis, surları, hipodromu, onun hemen yanı başındaki Büyük Saray’ı, Augestion Meydanı’na dikilen ve imparatorluk yol sisteminin başlangıcını teşkil eden Million sütunu, bu sütunun bulunduğu noktadan başlayarak Forum Konstantini ve Forum Tauri’yi geçtikten sonra Kapitol’de ikiye ayrılarak bir kolu Yaldızlıkapı’ya, diğer kolu Edirnekapı’ya ulaşan ana caddesiyle Roma’nın bir benzeri olarak kurulmuştu. Meşe adı verilen ve iki tarafı hal-kı yağmurdan ve güneşten korumak için revaklarla çevrilen ana caddenin geçtiği ilk meydan, Forum Konstantini, adından anlaşılacağı üzere, yeni başkentin kurucusuna adanmıştı; bu geniş, beyzî meydanın ortasında, er-guvan renginde dokuz büyük bloktan oluşmakla beraber blokların birleşme yerleri defne dalı biçiminde kuşak-larla kapatıldığı için tek parça gibi görünen muhteşem bir porfir sütun yükseliyordu. İmparatorluğun yayılış çağlarında Frikya’dan Roma’ya götürülerek Apollon mabedinin önüne dikilen bu sütun, yüzyıllarca sonra ora- dan gemilerle yeni başkente taşınmış ve üzerine I. Konstantinos’un heykeli yerleştirilmişti. I. Konstantinos, Hıristiyanlığı devlet himayesi altına alan ilk Roma imparatoruydu; 325 yılında İznik’te top¬lanmasını sağladığı I. Genel Konsil’de Hıristiyanlığın büyük bir güç kazanmasını sağlamış ve aynı tarihte inşası¬na başlanan yeni başkente kiliseler yaptırmayı da ihmal etmemişti. Aya irini, Konstantinopolis’te yükselen ilk kilise oldu; ancak pagan alışkanlıkları henüz büsbütün terk edilmiş değildi. Nitekim Konstantinos sütununun